جمهوری ترکیه

جمهوری ترکیه، کشوری است در خاورمیانه و قسمتی از آن در اروپا واقع است.

ترکیه در سال ۱۹۲۳ به رهبری مصطفی کمال پاشا (آتاترک) جانشین امپراتوری عثمانی شد.

تاریخ

امپراتوری عثمانی در جنگ اول جهانی از هم پاشید و مورد تهاجم بریتانیا و متحدانش واقع شد. مصطفی کمال پاشا به دلیل سازماندهی مقاومت ملی علیه دول خارجی قهرمان ملی ترکیه گردید و توانست جمهوری ترکیه را بر پایه اصل جدایی دین از سیاست بنا کند و ملقب به آتاترک شد.

بعد از یک دوران تک‌حزبی در سال ۱۹۵۰ حزب دمکرات از گروه سیاسی مخالف قدرت را بدست گرفت و به تعداد احزاب اضافه شد ولی آزادی سیاسی با دوره‌هایی از کودتاهای نظامیان در سالهای ۱۹۶۰، ۱۹۷۱ و ۱۹۸۰ شکسته شد.

در سال ۱۹۷۴ ترکیه با دخالت نظامی خود بر علیه کودتای یونانیان در قبرس مانع از الحاق قبرس به یونان شد.

در سال ۱۹۹۶ باز نیروهای نظامی دولتی را که با برنامه‌های اسلامی روی کار آمده بود، ساقط کرد.

از سال ۱۹۸۴ تاکنون حزب کارگران کردستان و حکومت ترکیه درگیری‌های نظامی بسیاری داشته‌اند که باعث مرگ بیش از ۳۰۰۰۰ نفر گردیده است.

ترکیه در سال ۱۹۴۶ به عضویت سازمان ملل در آمد و در سال ۱۹۵۲ به ناتو پیوست. ترکیه عضو جنبی جامعه اروپا است و اکنون با اجرای اصلاحاتی سعی در تحکیم و تقویت مردمسالاری و اقتصاد خود را دارد تا بتواند مذاکرات برای عضویت در اتحادیه اروپا را آغاز نماید.

مردم ترکیه و زبان آنها

زبان اکثر اهالی در ترکیه ترکی است ولی در کنار آن زبانهای کردی, عربی و ارمنی در میان گروه های قومی استفاده می شود. گروه های قومی کوچک‌تری چون لازها، زازاها و چرکس‌ها به تنوع زبانی و فرهنگی این کشور افزوده‌اند.

کردهای ترکیه بیشتر در جنوب شرقی و شرق کشور زندگی می‌کنند. زبان رسمی این کشور ترکی است. گروه های قومی کوچک‌تر در ترکیه عبارت‌اند از ترک های آذربایجانی ها(شمال شرق)، لازها (شمال)، عرب‌ها (جنوب) و ارمنی‌ها (استانبول).

ترک‌های ترکیه از اقوام ترک سلجوقی بودند که از آسیای میانه به فلات آناتولی کوچ کردند و پس از غلبه بر امپراتوری بیزانس (روم شرقی)، امپراتوری عثمانی را در آنجا بنا نهادند.

موقعیت جغرافیائی ترکیه

ترکیه در غرب قاره آسیا قرار گرفته‌است. منطقه جغرافیائی که ترکیه در آن قرار دارد آناتولی و آسیای کوچک (آسیای صغیر) نیز نامیده می‌شود.

ترکیه پیوندگاه دو قاره مهم آسیا و اروپا است. ترکیه در جنوب شرقی اروپا و جنوب غربی آسیا واقع شده‌است و بین ۵/۳۶ و ۴۲ درجه عرض شمالی و ۲۶ و ۴۵ درجه طول شرقی در نیمکره شمالی قرار گرفته‌است، سرزمین ترکیه بصورت مستطیلی قابل تصور است که طول آن از شرق تا غرب ۱۶۶۰ کیلومتر و عرض آن بطور متوسط ۵۵۰ کیلومتر می‌باشد. ترکیه از سه طرف با دریا احاطه شده‌است. از دیدگاه وسعت ترکیه با ۷۸۰٬۵۸۰ کیلومتر مربع مساحت٬سی و پنجمین کشور جهان بشمار می‌آید.

ترکیه شش همسایهٔ آسیایی و دو همسایهٔ اروپایی دارد. کشورهای هم مرز ترکیه عبارت‌اند از: جمهوری آذربایجان ۹ کیلومتر، ارمنستان ۲۶۸ کیلومتر، ایران ۴۹۹ کیلومتر، بلغارستان ۲۴۰ کیلومتر، گرجستان ۲۵۲ کیلومتر، عراق ۳۵۲ کیلومتر، سوریه ۸۲۲ کیلومتر، یونان ۲۰۶ کیلومتر.

استان‌های ترکیه

کشور ترکیه ۸۱ استان دارد. مراکز همه استان‌ها بجز سه استان با خود استان همنام هستند. سه استان نامبرده عبارت‌اند از: ختای (مرکز: آنتاکیا)، کوجاالی (مرکز: ایزمیت)، سقاریه (مرکز: آداپازاری). هرکدام از استان‌های ترکیه به چندین بخش تقسیم شده است.