پاریس (به فرانسوی: Paris)، پایتخت کشور فرانسه، مرکز و یکی از شهرستانهای ناحیه ایل-دو-فرانس است. رود سن از میان این شهر عبور میکند.
پاریس یکی از شهرهای پیشروی جهان در زمینههای اقتصاد، فرهنگ، هنر، سیاست، تحصیل، تفریحات، مد و علم است. پاریس را در کنار لندن، توکیو و نیویورک، ابرشهرهای جهان مینامند.
پاریس بزرگترین شهر اقتصادی اروپا و پنجمین شهر اقتصادی جهان از نظر سطح تولید ناخالص داخلی است. این شهر به تنهایی در حدود ۵۰۱ میلیارد یورو یعنی در حدود ۲۵٪ تولید ناخالص داخلی فرانسه را در اختیار دارد. دفتر مرکزی ۳۶ شرکت از ۵۰۰ شرکت برتر جهان در پاریس قرار دارد. منطقه «لا دفانس» در شهر پاریس به عنوان مهمترین مرکز اقتصادی اروپا شناخته میشود. این شهر همچنین میزبان تعدادی از مهمترین سازمانهای بینالمللی نظیر یونسکو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و اتاق بازرگانی بینالمللی است.
جمعیت شهر پاریس حدود ۲٬۱۶۴٬۹۹۴ نفر استجمعیت منطقه شهری پاریس بالغ بر ۹٫۹۳ میلیون نفر بوده و جمعیت این شهر همراه حومه آن به حدود ۱۲ میلیون نفر میرسد و یکی از پر جمعیتترین شهرهای اروپا به شمار میرود.
پاریس معروفترین مقصد توریستهای جهان است. سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر توریست خارجی از پاریس دیدن میکنند. تعداد زیادی از آثار دیدنی، موسسات و پارکهای مشهور جهان در این شهر قرار دارند.
لغتشناسی
نام پاریس برگرفته از نام گروهی از افراد قوم گل به نام پاریزیها است. در دوره استیلای روم نام این شهر به «لوتشیا» تغییر کرد، اما در زمان یولیانوس پادشاه روم نام شهر دوباره به پاریس تغییر یافت.
پاریس دارای القاب متعدد زیادی است، اما مهمترین نام آن «شهر نور» (به فرانسوی: La Ville lumiere) است. این نام هم به مرکزیت این شهر در زمینه علم و تحصیلات و هم به پر نور بودن این شهر در شبها برمیگردد.
اولین آثار زندگی و تمدن دائمی در مکان فعلی پاریس و حاشیه آن به ۴۲۰۰ سال قبل از میلاد بر میگردد. از حدود ۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح پاریزیها که شاخهای از تیره سلتها بوده و عمدتا به شغل قایقرانی و تجارت اشتغال داشتند ساکن این مکان شدند. رومیها در حدود سال ۵۲ قبل از میلاد پاریس را تصرف کردند.
در زمان رومیها نام این شهر به «لوتشیا» تغییر کرد. در این عصر عمارتهای زیادی نظیر: سالنها، کاخها، حمامها، معابد، تئاترها و یک آمفی تئاتر در پاریس ساخته شد. تعدادی از این آثار از جمله حمام رومی و آمفی تئاتر هنوز پا برجاست. پس از پایان سلطه رومیها در قرن سوم و چهارم میلادی پاریس به شهر کوچکی تبدیل شد، اما پس از مدت کوتاهی توانست جایگاه سابق خود را بدست آورد.
در حدود سال ۵۰۰ میلادی پاریس پایتخت حکومت کلوویس یکم (امپراتور فرانکها) شد. پس از مرگ کلوویس امپراتوری فرانکها به چند قسمت تبدیل شد. در این دوره پاریس پایتخت یکی از این کشورها بود. در قرن نهم میلادی کشور فرانسه مورد هجوم وایکینگها قرار گرفت اما تنها بخش سمت چپ رود سن پاریس آسیب دید. در سال ۱۱۹۰، شاه فیلیپ دوم پاریس را در هر دو سمت رودخانه توسعه داد و دانشگاه پاریس را افتتاح کرد. پاریس پس از جنگهای ۱۰۰ سالهٔ فرانسه و انگلستان دوباره به عنوان پایتخت فرانسه انتخاب شد.
در زمان جنگهای مذهبی فرانسه و کشتار سنت بارتلمی در زمان شارل نهم پاریس به عنوان قطب مذهب کاتولیک در اروپا مطرح شد. پس از تغییر سلطنت از خانواده والوا به بوربون در فرانسه و روی کار آمدن لویی چهاردهم مرکز سیاست فرانسه به ورسای که شهری در نزدیکی پاریس بود، تغییر مکان یافت؛ اما پاریس مرکزیت خود را از نظر جمعیت، هنر، فرهنگ، علم و تحصیلات حفظ کرد. یک قرن بعد، در جریان انقلابهای فرانسه و فتح زندان باستیل در سال ۱۷۸۹ و تبدیل حکومت سلطنتی به سلطنت مشروطه، لویی شانزدهم پادشاه وقت فرانسه به درخواست انقلابیون به پاریس نقل مکان کرد و پاریس دوباره به عنوان پایتخت فرانسه انتخاب شد.
با انقلاب صنعتی و ظهور امپراتوری دوم در فرانسه، پاریس بیشترین رشد را در تاریخ خود شاهد بود. در سال ۱۸۴۰ راهآهن پاریس به کار افتاد. در زمان ناپلئون سوم و شهرداری بارون هاوسمن تغییرات فاحشی در پاریس رخ داد. خیابانهای باریک تخریب و به خیابانهای زیبا و عریض تبدیل شدند. این تغییرات باعث زیباتر و مدرنتر شدن پاریس شد. در طول قرن نوزدهم، پاریس چهار دوره میزبان نمایشگاه جهانی بود که در آن کشورهای صنعتی آخرین پیشرفتهای علمی، صنعتی و هنری خود را به نمایش میگذاشتند.[۱۷][۱۸]
درسال های ۱۸۳۲ و ۱۸۴۹ بیماری وبا باعث مرگ و میر فراوانی در پاریس شد. تنها در سال ۱۸۳۲ در اثر شیوع این بیماری ۲۰٬۰۰۰ نفر از جمعیت ۶۵۰٬۰۰۰ نفری شهر جان خود را از دست دادند.[۱۹] همچنین در طول محاصرهٔ پاریس که باعث پایان جنگهای بین فرانسه و پروس شد، این شهر صدمات زیادی را متقبل گشت. علاوه بر این، درگیریهای مابین مردم و گروههای آزادیخواه با نیروهای دولتی طی سقوط دولت ناپلئون سوم در سال ۱۸۷۱ باعث کشته شدن بیش از ۲۰٬۰۰۰ نفر و به آتش کشیده شدن بسیاری از آثار و اماکن تاریخی در پاریس شد. این دوره در تاریخ فرانسه به «هفته خونین» مشهور است.[۲۰]
در سال ۱۸۸۹ به مناسبت بزرگداشت صدمین سال انقلاب فرانسه و نمایشگاه جهانی صنعت و تکولوژی، یک برج تمام فلزی توسط مهندس مشهور فرانسوی گوستاو ایفل در مرکز پاریس ساخته شد.[۲۱] این برج که به برج ایفل مشهور است، ابتدا به عنوان یک بنای موقت ساخته شد، اما پس از پایان نمایشگاه پابرجا ماند و نماد زیبای دیگری به پاریس افزود. برج ایفل تا سال ۱۹۳۰ بلندترین برج جهان بود. متروی پاریس نیز همزمان با افتتاح نمایشگاه جهانی در سال ۱۹۰۰ گشایش یافت. برگزاری این نمایشگاه نماد مهمی از جایگاه برتر پاریس به عنوان قطب فناوری، توریستی و تجارت در جهان آن روز به شمار میرفت.[۲۲]
آدولف هیتلر در سال ۱۹۴۰ از پاریس که توسط نیروهای آلمان نازی اشغال شده بود بازدید کرد.
در جنگ جهانی اول شهر پاریس متحمل خسارات بسیاری شد، با این حال به خاطر اجتماعات هنری و فرهنگی خود و زندگی شبانه شهره بود. پس از پیروزی فرانسویها و بریتانیاییها در جنگ و امضای پیمان صلح، فعالیتهای فرهنگی و هنری در شهر مجدداً رونق سابق خود را بازیافت و پاریس به مکانی جذاب برای زندگی بزرگان هنر در جهان تبدیل شد. در این دوره هنرمندان بزرگی نظیر ایگور استراوینسکی نویسندهٔ روس، پابلو پیکاسو نقاش شهیر اسپانیایی، سالوادور دالی هنرمند بزرگ اسپانیایی و ارنست همینگوی نویسندهٔ مشهور آمریکایی در این شهر اقامت داشتند.[۲۳]
پاریس تنها پنج هفته پس از ورود فرانسه به جنگ جهانی دوم در ژوئن ۱۹۴۰ توسط ارتش آلمان نازی اشغال شد، و تا اوت ۱۹۴۴ تحت اشغال نازیها بود.[۲۴] با وجود فتح پاریس بدست آلمانیها بسیاری از آثار تاریخی و فرهنگی پاریس از آسیب و صدمات در امان ماندند. از دلایل این امر میتوان عدم مواجههٔ نازیها با مقاومت زیاد، عدم وجود اهداف استراتژیک برای بمباران در مرکز شهر، و علاقهٔ شخصی آدولف هیتلر به آثار و میراث پاریس را نام برد.[۲۵] وی به فرمانده تحت امر خود ژنرال فون شولتیتز امر کرد که از تخریب آثار ارزشمند موجود در پاریس بپرهیزد. با شکست آلمانها و آزادی پاریس توسط متفقین، بازسازی پاریس آغاز شد.
دوره بعد از جنگ بزرگترین دوران توسعهٔ پاریس پس از دوران حکومت جمهوری سوم (تا ۱۹۱۴) بود. در این دوران احداث تراموای شهری و اتوبانهای مدرن در دستور کار قرار گرفت. علاوه بر آن اتوبان کمربندی عظیمی نیز به دور پاریس کشیده شد. شروع احداث منطقه اقتصادی لا دفانس نیز در این دوره رخ داد.
در دهه هفتاد صنایع بطور کامل از درون شهر خارج شدند و موسسات از شکل سنتی خود به شکلی مدرن تبدیل گشتند. رونق اقتصادی پاریس را به یکی از گرانترین نقاط شهری دنیا تبدیل کرد و پاریسیها نیز یکی از بالاترین درآمدهای سرانه اروپا را بدست آورند. به خاطر این رشد سریع و ایجاد فاصله طبقاتی بین پاریس و حومه آن در طول دهه ۱۹۸۰، در طی سالهای اخیر تظاهرات و درگیریهای فراوانی بین ساکنان حومه پاریس و نیروهای دولتی صورت گرفته است، که از این جمله میتوان به تظاهرات گسترده حاشیهنشینان و مهاجران در سال ۲۰۰۵ اشاره کرد.[۲۶]
پاریس در مرکز کمان رود سن قرار دارد و شامل ۲ قسمت جزیره مانند است. ایل سن لویی بخش کوچکتر و ایل دو لا سیته قسمت بزرگتر را تشکیل داده و شامل بخش قدیمی شهر است.
پاریس در زمینی بسیار هموار و صاف قرار گرفتهاست به طوری که پستترین نقطه شهر ۳۵ متر زیر سطح دریا و بلندترین نقطه آن که مون مارتر نام دارد دارای ارتفاع ۱۴۰ متر از سطح دریا است. مساحت هستهٔ اصلی پاریس حدود ۱۰۵ کیلومتر مربع است، اما منطقهٔ شهری پاریس و حومهٔ آن در حدود ۱۴۵۷ کیلومتر مربع مساحت دارد که ۱۳۸ برابر هستهٔ اصلی شهر است. منطقهٔ شهری پاریس و حومه شامل چند شهر و تعداد زیادی روستا بوده که با توسعهٔ پاریس در دهههای گذشته بصورت قسمتی از شهر درآمدهاند. حدود ۸۷ کیلومتر مربع از وسعت پاریس را دو پارک وسیع به نامهای پارک بولوین و پارک ونسن پوشاندهاند.
پاریس دارای آب و هوایی اقیانوسی است و تحت تاثیر جبهههای هوای اقیانوس اطلس شمالی قرار دارد.
متوسط دمای سالیانه پاریس ۱۵ درجه سانتیگراد است. بالاترین دمای ثبت شده در پاریس برابر ۴۰٫۴ درجه سانتیگراد بوده که در سال ۱۹۴۸ ثبت شده است. پایینترین دمای ثبت شده در این شهر نیز برابر ۲۳٫۹- درجه سانتیگراد بوده که در سال ۱۸۷۹ ثبت شده بوده است.[۲۷]
بارندگی در تمام طول سال در پاریس اتفاق میافتد. پاریس به خاطر بارانهای ناگهانیاش معروف است. متوسط میزان بارش سالانه در پاریس حدود ۶۴۱ میلیمتر است.[۲۸] بارش برف در این شهر به ندرت اتفاق میافتد، و در بیشتر موارد میزان بارش برف به حدی است که بیش از ۲۴ ساعت بر روی زمین باقی نمیماند.
پاریس مدرن امروزی حاصل تغییرات میانه سده ۱۹ میلادی است. برای قرنها پاریس دارای خیابانهای باریک و کم عرض بود، اما از سال ۱۸۵۲ با شروع عملیات بارون هاوسمن خیابانهای باریک به خیابانهای عریض تبدیل شدند. از این دوران تا به امروز ارتفاع ساختمانهای هر خیابان در پاریس با توجه به عرض آن خیابان انتخاب شدهاست. بسیاری از ساختمانهای قرن نوزدهم کماکان در پاریس پابرجا هستند و استفاده میشوند.
با توجه به وجود قوانین بسیار سخت برای ساخت و ساز و عدم اجازه برای ساخت ساختمانهای بلند بسیاری از موسسات نظیر موسسات تجاری، دانشگاهها، موسسات تحقیقاتی و وزارت خانهها به حاشیه شهر پاریس و بویژه منطقه لا دفانس انتقال یافتهاند.
این قوانین باعث شدهاست که شهر پاریس چهرهای تاریخی به خود گرفته و به قول اروپاییها به موزهفیکاسیون (muséification) یا موزه بصری تبدیل شود.
بسیاری از ساختمانهای اداری پاریس که هنوز در محدوده مرکزی شهر قرار دارند قصد انتقال دفاتر خود را به حومه شهر و بویژه به منطقه لا دفانس دارند. منطقه اقتصادی دفنس میزبان دفاتر و مراکز مهم اداری، تجاری، اقتصادی و فرهنگی فرانسه و اروپا است. منطقه اقتصادی لا دفانس، دفاتر شرکتهای بزرگ تولید مواد غذایی درRungis، دانشگاههای مهمی چون دانشگاه پلی تکنیک پاریس، HEC، ESSEC، INSEAD و... ، تعدادی از معروفترین آزمایشگاههای تحقیقاتی جهان (در منطقه سالکی و ایوری)، مجموعههای عظیم ورزشی نظیر استاد دو فرانس در سن دنی و بعضی از وزراتخانهها مانند وزارت حمل و نقل فرانسه در حومه پاریس قرار گرفته اند. طبق اعلام مسئولین آرشیو ملی فرانسه نیز تا سال ۲۰۱۰ به حومه پاریس منتقل میشود.
نیاز به پاریسی بزرگتر از سوی دولتمردان فرانسوی نیز درک شده به طوری که این موضوع از سال ۲۰۰۷ در دستور کار قرار گرفته و نتیجه نهایی آن نیز در انتخابات بهار ۲۰۰۸ شورای شهر پاریس مشخص خواهد شد.
· میدان باستیل [۲۹](Place de la Bastille): این میدان هم به خاطر نقش تاریخی و هم به خاطر فعالیت های سیاسی صورت گرفته در آن از شهرت برخوردار است. بسیاری از اتفاقات تاثیر گذار تاریخ فرانسه در این مکان حادث شده است. امروزه نیز به خاطر بُعد تاریخی آن از این محل برای برگزاری اجتماعات اجتماعی ، سیاسی و راهپیمایی ها استفاده می شود. از جمله می توان از تظاهرات و اعتراضات سندیکاهای کارگری فرانسه در ۲۸ ماه مارس سال ۲۰۰۶ میلادی در این میدان نام برد.
· خیابان شانز الیزه (Champs-Elysées): خیابان قرن هفدهمی پاریس با درختان زیبای حاشیه خود یکی از پرجاذبهترین نقاط گردشگری در دنیا محسوب می شود. این خیابان حدفاصل میدان کنکورد و تاق نصرت تریومف قرار گرفته و یکی از مهمترین مراکز خرید و تفریح در پاریس محسوب می شود. این خیابان در نزد فرانسویها ملقب به (La plus belle avenue du monde) به معنی «زیباترین خیابان جهان» است.
· میدان کنکورد: این میدان در منتهاالیه خیابان شانز الیزه قرار گرفته است. در گذشته این میدان به نام لویی پانزدهم نامیده میشد.
در طول انقلاب اول فرانسه و در دوره معروف به ترور، دستگاه گیوتین در این میدان نصب شده بود. سر بسیاری از مشاهیر آن دوره فرانسه نظیر لویی شانزدهم ، ماری آنتوانت و آنتوان لاوازیه در این میدان به زیر گیوتین رفتهاست.
در این میدان و در حاشیه خیابان رویال ساختمان وزارت بحریه فرانسه، هتل کریلیون و سفارت ایالات متحده آمریکا قرار دارد. در سوی دیگر میدان، باغ تویلری که به موزه لوور منتهی می شود، قرار گرفته است. یکی از اضلاع میدان کنکورد به میدان دیگری به نام وندوم متصل است در این میدان نیز هتل های مجلل ریتز و وندوم و تعداد بسیار زیادی جواهر فروشی مجلل و معروف قرار دارد. علاوه بر این در این ۲ میدان سالن های مد بسیاری از معروف ترین طراحان لباس دنیا و شرکتهای مشهور مُد قرار دارند.
در مرکز این میدان ستون تاریخی ابلیسک قرار دارد. این ستون از سوی والی مصر ، محمدعلی پاشا، به فرانسه هدیه شده است. قدمت این ستون به دوره رامسس دوم بازگشته و قدیمیترین اثر موجود در فضای شهری پاریس است.
· لزال (Les Halles): این محله جایگاه قبلی بازارهای عرضه محصولات پروتئینی پاریس است. تا سال ۱۹۷۰ این بازار در این مکان قرار داشت. در کنار این بازار ایستگاه مرکزی متروی پاریس با نام ایستگاه شتله لزال قرار دارد.این ایستگاه بزرگترین ایستگاه مترو در اروپا است. در سال ۱۹۷۱ این بازار تخریب و به مکان جدیدی تحت عنوان «Rungis» در حومه پاریس منتقل شد. این مرکز هم اکنون بزرگترین مرکز ارائه محصولات پروتئینی در جهان است.
· لو مَرِی (Le Marais): محلهای است در کنارهٔ رود سن. این محله به خاطر آزادی فرهنگی فراوان و وجود جمعیت زیاد یهودیان و همجنسگرایان مرد مشهور است.
· خیابان مونتاین (Avenue Montaigne): خیابانی است جنب خیابان شانز الیزه؛ این خیابان پذیرای تعداد زیادی از سالنهای مُد معروف جهان نظیر شانل (Chanel)، دیور(Dior)، ولنتینو (Valentino)، لویی ویتون (Louis Vuitton) و ژیوونشی (Givenchy) است.
· مون مارتر (Montmartre): تپهای است تاریخی که بر فراز آن کلیسای مشهور ساکره کوور قرار دارد. مون مارتر همیشه به خاطر وجود تعداد بسیار زیاد استودیوها و کافههای مملو از هنرمندان خود مشهور بوده است.
· مون پارناس (Mont Parnasse): محله ای است در ساحل چپ رود سن. این مکان به علت استودیوهای موسیقی و کافههای خود مشهور است. ایستگاه بزرگ مترو مون پارناس و بلندترین برج مسکونی تجاری و اداری پاریس با نام برج مون پارناس نیز در این محله واقع است.
· لوپِرا (L'opéra): به محدوده اطراف اپرا گارنیر محله لوپرا اطلاق می شود. این محل جایگاه اصلی دفاتر و موسسات اعتباری و فروشگاههای زنجیرهای است. به عنوان مثال میتوان از فروشگاههای زنجیرهای پرنتام [۳۰] (Printemp) ، گالری لافایت و گراند مگزین نام برد. همچنین دفاتر موسسات عظیم مالی چون کردیت لیونه (crédit Lyonnais) و امریکن اکسپرس (American Express) نیز در این محله قرار دارد.
· محله لاتین (Quartier Latin): محله ای ست مربوط به قرن ۱۲ میلادی حدفاصل میدان موبرت و دانشگاه سوربن. این محله به خاطر فضای دوستانه خود و همچین تعداد بسیار زیادی بیسترو (رستورانها و کافههای بسیار کوچک) و آثار دیدنی متعدد خود مشهور است. در محدوده این خیابان علاوه بر دانشگاه سوربن دانشگاه هایی چون دانشگاه نورمال سوپریور ، دانشگاه پاریس تک ، دانشگاه ژوسیو [۳۱] ، کالج فرانسه ، دانشگاه شماره ۲ پاریس یا دانشگاه پانتئون ، دانشگاه شماره ۳ پاریس یا دانشگاه سوربن جدید و دانشکده ملی معدن فرانسه قرار دارند. این امر باعث شده که این محله به قطب دانشگاهی پاریس تبدیل شود. وجود این دانشگاهها یکی از دلایل جو گرم و دوستانه این خیابان نیز هست. علاوه بر دانشگاهها، اماکن مشهور و دیدنی دیگری چون زیارتگاه سنت-میشل ، معبد پانتئون ، هتل کلونی ، کاخ لوکزامبورگ ، تئاتر اودئون ، کاخ دولامونه و ساختمان فرهنگستان فرانسه دراین محله قرار دارند.
· سنت اونوره (Faubourg saint-Honoré): این محله نیز یکی دیگر از مراکز مُد پاریس است. سالنهای مد مارکهایی همچون هرمس (Hermès) و کریستین لاکروآ (Christian Lacroix) در این مکان قرار دارد. علاوه بر این، مراکز مهم سیاسی چون کاخ الیزه وزارت کشور فرانسه ، سفارت ژاپن ، سفارت بریتانیا و ایرلند و اقامتگاه سفیر آمریکا در این محله قرار دارند.
· لا دفانس (La Défense): حومه مهم شهر پاریس است این منطقه یکی از بزرگترین و مهمترین مراکز اقتصادی تجاری جهان محسوب می شود. منطقه دفانس در حاشیه غربی شهر پاریس واقع شده و در امتداد محور خیابان شانز الیزه قرار دارد. این منطقه میزبان بسیاری از دفاتر و شرکتهای بزرگ و رده اول جهان است. این منطقه در سال ۱۹۵۸ توسط دولت فرانسه بدین منظور ساخته شد. در مجموع حدود ۳٫۵ میلیون متر مربع فضای اداری در این منطقه قرار دارد که تشکیل دهنده بزرگترین منطقه تجاری و اقتصادی اروپا است.
تاق نصرت عظیم دفانس که میزبان وزارت حمل و نقل فرانسه است نیز در این محله قرار دارد.
· سن دنی (Plaine Saint-Denis): این مکان سابقا محلهای صنعتی بود اما در طول ۱۰ سال گذشته تغییر ماهیت داده است. امروزه این محل میزبان مجموعه ورزشی استاد دو فرانس و منطقه اقتصادی لندی فرانس است. چندین آسمانخراش و ۲ خط سریعالسیر مترو نیز در این منطقه وجود دارد. همچنین دفاتر تعدادی از شبکه های تلویزیونی فرانسه و استودیوهای فیلم سازی این کشور نیز در این محله قرار دارد. صومعه مشهور سن دنی، میزبان آرامگاه بسیاری از پادشاهان قدیم فرانسه، نیز در این منطقه واقع است.
· وال دو سن (Val de Seine): دفاتر رسانههای اصلی پاریس و فرانسه در این منطقه قرار گرفته است. شبکه های تلویزیونی مشهور فرانسه و جهان نظیر TF1 , France2 , Canal+ , France24 , EuroSport , Arté , TPS از جمله این دفاتر هستند. همچنین شرکتهای بزرگ ارتباطات و IT مانند Neuf Cegetel و دفتر اروپا، آفریقا و خاورمیانه شرکت مایکروسافت در این منطقه قرار دارند.
یکی از دو باغ قدیمی معروف پاریس باغ تویلری است که در قرن ۱۶ در حاشیه رود سن نزدیک کاخ لوور و در قسمت چپ باغ لوکزامبورگ ساخته شده است که برای کاخ خصوصی کاترین دو مدیچی ساخته شده است. دیگر باغ معروف پاریس باغ گیاهان است. این باغ به دستور دکتر گای دو لابروس پزشک مخصوص لویی سیزدهم برای پرورش گیاهان دارویی ساخته شد، و نخستین باغ عمومی پاریس است. قدمت دیگر باغهای بزرگ پاریس به دوران امپراتوری دوم بر میگردد. پارکهای بوت شامون، مونتسوری و مونسو که به وسیله ژان شارل آلفان، یکی از مهندسان ناپلئون سوم، ساخته شدهاند. دیگر پارکها به دستور بارون هاوسمن ساخته شدهاند که شامل پارک جنگلی بولوین و ونسن می شوند. از دیگر پارکهای بزرگ پاریس میتوان پارک دولاویل ساخته شده توسط آرشیتکت معروف برنارد شومی را نام برد.